MENU  Contact   Aanmelden  

Welke tests zijn belangrijk?

Gezond fokken is belangrijk!

Het is mogelijk om door middel van een gentest een aantal aandoeningen te testen, waardoor een aantal gezondheidsproblemen vroegtijdig ontdekt en uitgesloten kunnen worden. Hierdoor wordt ons ras een stuk gezonder!
Voorafgaande aan het fokken van een nestje dienen er een aantal fysieke testen gedaan te worden en uiteraard een snaptest om de besmettelijke zaken uit te sluiten.Hieronder volgt een overzicht.
De lijst met alle bij SAN aangemelde testuitslagen vindt u onder deze link..

Gentesten die voor onze rasgroep van belang zijn:

  • Progressieve Retina Atrofie (PRA rdAc)
  • Progressieve Retina Dysplasie (PRA Rdy)
  • Pyruvate Kinase DeficIëntie (PK-def)
  • Bloedgroep B
  • Verdunning en andere kleurfactoren
  • Haarlengte

Fysieke testen

  • PRA: oogspiegeltest
  • Patella Luxatie (PL)
  • Bloedgroepbepaling

Besmettelijke zaken

  • Katten Leucose (FELV)
  • Katten Aids (FIV)
  • Besmettelijke buikvlies ontsteking (FIP) (nog geen afdoende test voor, zie ook hieronder)

Gentesten

  • Progressieve Retina Atrofie (PRA)
    We onderscheiden tegenwoordig twee vormen van PRA. Nog niet zo lang geleden was het alleen mogelijk deze oogaandoening te ontdekken door middel van oogonderzoek door een oogspecialist, maar tegenwoordig is er voor beide afwijkingen een gentest beschikbaar.
  • Progressieve Retina Degeneratie (rdAc)
    Deze PRA vererft recessief en veroorzaakt een langzame degeneratie van de bloedvaten in het netvlies en begint meestal vanaf de leeftijd van 2 à 4 jaar.
testresultaat CEP 290 PRA-rdAc Status
N/N Normaal, kat heeft niet de rdAc mutatie. Deze kat ontwikkelt nooit PRA
N/rdAc Drager, van de rdAc mutatie. Deze kat ontwikkelt nooit PRA, maar gemiddeld is 25% van de Kittens van 2 dragers is vrij, 50% is weer drager en:
25% is lijder, dus alleen kruisen met een vrij dier!!
rdAc/rdAc Lijder. Dit dier dient uitgesloten te worden van de fok!! 
  • Progressieve Retina Dysplasie (Rdy) – Jeugd PRA-
    Bij dysplasie gaat het om een aanlegfout van de retina en deze vorm van PRA kan al problemen geven vanaf de leeftijd van vier weken en deze aandoening heeft een vrij snel progressief verloop. De vererving zou recessief zijn, maar wordt in sommige bronnen ook wel ‘incompleet dominant’ genoemd. Deze vorm is onder de SomAby’s overigens erg zeldzaam.
testresultaat  CRX PRA-Rdy status
N/N Normaal, de kat heeft geen Rdy mutatie
N/Rdy Lijder. Dit dier dient uitgesloten te worden van de fok!!
Rdy/Rdy Lijder. Dit dier dient uitgesloten te worden van de fok!!
  • Pyruvate Kinase Deficiëntie (PK-def)
    PK-def is een erfelijke bloedarmoede en vererft recessief. Door deze bloedarmoede zal het dier uiteindelijk aan allerlei immuun problemen overlijden.
testresultaat PK-def status
N/N Normaal, de kat heeft geen PK-def
N/PKdef Drager, van de rdAc mutatie. Deze kat ontwikkelt nooit PKdef, maar gemiddeld is 25% van de Kittens van 2 dragers is vrij, 50% is weer drager en 
25% is lijder, dus alleen kruisen met een vrij dier!!
PKdef/PKdef Lijder. Dit dier dient uitgesloten te worden van de fok!!
  • Bloedgroep B
    Het is belangrijk om te weten of uw kat bloedgroep B heeft. Dit in verband met de bloedgroep intollerantie ten aanzien van kittens in een aantal gevallen. Bloedgroep B vererft recessief ten aanzien van zowel bloedgroep A als bloedgroep AB.
testresultaat Bloedgroep B status
N/N Dit dier heeft bloedgroep A of AB
N/b Dit dier heeft bloedgroep A of AB, maar heeftt één gen voor bloedgroep B
B/B Dit dier heeft twee keer het gen voor bloedgroep B en heeft dus bloedgroep B
  • Verdunning en andere factoren
    Het kan belangrijk zijn om te weten of uw dier fokzuiver is voor Ticking, of uw dier blauw, sorrel of chocolate draagt. Voor de genen die deze kleuren veroorzaken is een gentest beschikbaar.
    Ook als u variant X Abessijn of variant X variant heeft gekruist, is er een test op het gen voor langhaar die u uitsluitsel geeft welk kitten al dan geen langhaargen heeft.
    Alle hier genoemde factoren vererven recessief (sorrel daarbij ook ten aanzien van chocolate).

Fysieke testen
PRA oogspiegeltest
Voor PRA is er een gentest die echter niet elk geval van PRA kan onderscheppen. Het blijft dus belangrijk om ook de oogspiegeltest te blijven gebruiken. Bij fokdieren vanaf anderhalf à twee jaar om de twee à drie jaar tot het dier een jaar of tien oud is. De test dient te worden uitgevoerd door een gespecialiseerde dierenarts/oogarts.

Patella Luxatie (PL)
Voor PL is er geen gentest, maar van onze site kunt u een formulier en een protocol downloaden en meenemen naar een goede dierenarts of orthopedisch specialist om de knieën van uw dier te laten controleren op PL.

Bloedgroepbepaling
Door middel van de bovengenoemde gentest kunt u bepalen of uw dier bloedgroep B draagt of heeft.
Wilt u weten of uw dier bloedgroep A of AB of B heeft, dan kunt u via de dierenarts bloed op sturen om een bloedgroepbepaling te laten doen.
Als het u echter gaat om te weten of er sprake is van bloedgroep B dan is de eerder genoemde gentest op bloedgroep B een betere mogelijkheid! In feite is het voor het fokken met uw dier alleen belangrijk om te weten of er van bloedgroep B sprake is. Het maakt normaal gesproken niet uit of uw dier bloedgroep A heeft of de zeldzame bloedgroep AB, deze bloedgroepen geven geen problemen voor uw dier, ook niet als uw dier een bloedtransfusie nodig mocht hebben.

Besmettelijke zaken
Katten Leucose (FELV) en Katten Aids (FIV)
Het is noodzakelijk om bij dekking van uw poes een test voor FELV en FIV te laten afnemen voordat u haar naar de kater brengt. Vraag ook naar de test van de kater! Loopt uw poes buiten, houdt haar dan na het testen in ieder geval binnen tot zij bij de kater is geweest. Laat u haar toch naar buiten voordat ze de kater bezoekt, dan is de test waardeloos geworden omdat ze buiten mogelijk besmet kan zijn geraakt. U brengt zo niet alleen uw eigen poes in gevaar, maar ook de kater! Laat uw (fok)dieren daarom eigenlijk zo-wie-zo nooit vrij buiten lopen!

Besmettelijke Buikvliesontsteking (FIP)
FIP ontstaat door een mutatie van het coronavirus en er is helaas nog steeds geen test beschikbaar die aantoont dat een kat FIP heeft of niet! Vaststelling moet helaas nog steeds gebeuren aan de hand van de verschijnselen.
Een FIPtest toont slechts aan dat er een coronavirus aanwezig is, wat met uitzondering van enkele steriel gefokte proefdierkolonies altijd het geval zal zijn. Dieren met een hoge testuitslag hebben vaak geen FIP, maar een dier met FIP hoeft ook geen hoge testuitslag te hebben. Deze test zegt dus niets tav FIP en is hooguit bij van FIP verdachte katten een extra aanwijzing in die richting!
Zorg er echter voor dat uw dier in een goede gezondheid verkeert en dat er zo min mogelijk stress in haar omgeving is, zeker als u haar wil laten dekken. Ook letten op een goede, gezonde, afstamming zonder teveel inteelt is in dit opzicht belangrijk.
Tenslotte wil ik nog melden dat u uw dier ontwormd heeft voordat u haar een nestje laat krijgen en dat u uw dier opnieuw heeft ingeënt voor katten- en niesziekte.
Als fokker is men verantwoordelijk voor erfelijke aandoeningen en besmettelijke ziektes bij fokproducten en dient men al het mogelijke te doen om dit te voorkomen.

Let op:
Wanneer men een mogelijke test nalaat, kan dit als verwijtbaar aangerekend worden. De rechter zal bij een eventuele rechtzaak in dat geval waarschijnlijk vergoeding van de door de eigenaar gemaakte kosten en zelfs een schadevergoeding toekennen! Ook dit is een overweging om te testen.